تقویت مهارت‌های اجتماعی بچه‌ها در تابستان

کودکان همه یکسان نیستند. بعضی از آن ها اوقات فراغت خویش را در طول تابستان به بازی و فعالیت با دوستان خود در بیرون از خانه می‌پردازند، متأسفانه بعضی دیگر در برقراری ارتباط با بچه‌های دیگر با مشکل مواجه هستند و در نتیجه با فرا رسیدن فصل پائیز و سال تحصیلی جدید دوستان بسیار کمی دارند. برای آن ها فصل تابستان بسیار طولانی و کسل کننده است.

البته شما می‌توانید از فرصت تابستان به‌خوبی استفاده کنید و زمینه را برای برقراری ارتباط با دیگر بچه‌ها در فرزند خود ایجاد کنید. فرِد فرانکل استاد روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید :

ریشه‌یابی مشکل 

خانم لوسی فاکس پزشك سلامت روان در این باره می‌گوید که نخستین گام، پیدا کردن خاستگاه مشکل فرزندتان است. او که در کارولینای شمالی در آژانس رشد عاطفی کودکان مشغول به کار است به والدین توصیه می‌کند که به دقت رابطه میان فرزند خود و دیگر بچه‌ها را رصد کرده و نقاط ضعف آن ها را مورد توجه قرار دهند.

خانم فاکس می‌گوید: والدینی که با فرزندان خود رابطه مثبت و راحتی دارند به ‌راحتی می‌توانند با کوچولوهای خود در رابطه با مشکلات و ترس‌هایی که آن ها در برقراری ارتباط با دیگر بچه‌ها مواجه هستند، صحبت کنند.

فرانکل نویسنده کتاب «دوستان همیشگی: چگونه والدین می‌توانند به فرزندان خود در زمینه پیدا کردن و نگه داشتن دوستان خوب کمک کنند»، می‌گوید: با وجود آنکه همه بچه‌ها دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند، اما به‌طور کلی بچه‌هایی که با دیگران راحت نیستند به دو دسته تقسیم می‌شوند:

بعضی از بچه‌ها بیش از حد خشن هستند، به گونه‌ای دیگران را از خود می‌رانند. اگر به‌ عنوان مثال گروهی از بچه‌ها درحال فوتبال بازی کردن باشند «آن ها بدون تعارف و با پررویی وارد بازی می‌شوند و سپس شروع می‌کنند به گرفتن ایراد دیگر بچه‌ها در بازی.» پدر و مادر مراقب در این گونه شرایط فرزند خود را کنار می‌کشند و به او می‌گویند که بیرون ماندن از بازی برای مدتی محدود طبیعی است، او را راهنمایی می‌کنند و به او پیشنهاد می‌کنند به تیمی ملحق شود که به کمک او نیاز دارد.

فرانکل همچنین اعتقاد دارد والدین می‌توانند دوستان فرزند خود را به خانه دعوت کنند و تدارک یک قرار ملاقات را بدهند. در صورتی که فرزند آن ها میزبان خوبی نیست آن ها باید با او درباره روش‌های مختلف مهمان نوازی صحبت کنند.

گروه دیگری از بچه‌ها هستند که خجالت می‌کشند با هم سن و سال‌های خود بازی کنند و یا نزدیک آن ها شوند. این ترس هنگام برخورد با افراد آشنا در فرزند شما دیده نمی شود. فرانکل می‌گوید برای کمک به کودکان خجالتی می‌توان آن ها را به همراه دیگر دوستان به پارک و محل‌های عمومی برد، سپس از کودک خجالتی خود بخواهید که دیگران را دعوت به بازی کند و شاید آن ها این کار را بکنند.

پیدا کردن دوست 

به‌عنوان والدین شما چگونه می‌توانید فرزند خود را در جهت پیدا کردن دوست‌های جدید در سال تحصیلی که در پیش رو ست، آماده کنید؟ کارشناسان به شش مورد اشاره می‌کنند:

•  با فرزند خود صحبت کنید و سعی کنید راه حلی را برای مشکل او بیابید که در محدوده توان شما باشد به‌ عنوان مثال اگر بچه شما خجالتی است شاید درمان آن خواستن سس اضافه در یک ساندویچی باشد و یا شما می‌توانید از فرزند خود بخواهید با یک تماس تلفنی کودک همسایه را به خانه دعوت کند.

•  به دنبال اردوهایی باشید که با علایق فرزندتان همخوانی داشته باشد. اگر او به کارهای دستی علاقه دارد اردوهای هنری گزینه مناسبی خواهد بود. اردوهای گردشگری در فضای سبز فراخور بچه‌هایی است که ماجراجو هستند و به بازی در بیرون از خانه علاقه مند می‌باشند.

ناتالی اِلمن مۆسس مرکز برگزاری اجلاس در زمینه یادگیری در نیوجرسی می‌گوید اردوهایی که با اهداف خاص و بر اساس علایق برگزار می‌شوند، ارتباطی طبیعی میان فرزند شما و هم اردویی‌های او برقرار می‌کنند. «آن ها با بچه‌هایی که با هم نقاط مشترک دارند فعالیتی را انجام می‌دهند که دوستش دارند.»

•  از فرزند خود بپرسید که در طول زمان اردو با چه کسی بازی می‌کند و چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. هنگامی که در انتهای روز برای برگرداندن او به خانه می‌روید از او بخواهید که هم‌بازی‌های خود را به شما نشان دهد. در آن صورت می‌توانید سر صحبت را با والدین آن ها باز کنید و هم بازی‌های فرزند خود را به خانه دعوت کنید.
  
•  خانم اِلمن همچنین پیشنهاد می‌کند که والدین از مدرسه بخواهند که نام همکلاسی‌های فرزندشان را در پائیز پیش رو به آن ها بگوید. مدرسه‌ها معمولاً پیش از شروع کلاس‌ها لیست نام افراد تشکیل دهنده هر کلاس را می‌دانند و ناظم‌های مدرسه باید بتوانند به شما چند نام بدهند. نام‌ها را بگیرید و تعدادی از آن ها را به خانه خود دعوت کنید. بچه‌هایی که تازه به محله شما نقل مکان کرده اند بیشترین استقبال را از این اقدام خواهند کرد. اِلمن که یکی از نویسندگان کتاب «قوانین ننوشته دوستی: استراتژی‌های ساده برای کمک به فرزند شما در پیدا کردن دوست» است، می‌گوید «اگر فرزندان شما پیش از شروع سال تحصیلی مقداری با این بچه‌ها آشنا شوند پس از شروع کلاس‌ها به‌راحتی می‌توانند با آن ها ارتباط برقرار کنند.

• اِلمن پیشنهاد می‌کند که قرار ملاقات‌های خانگی فرزندتان با بچه‌های دیگر حول فعالیت خاصی متمرکز باشد.

• شرایطی را که فرزند شما با قرار گرفتن در آن ها احساس ناراحتی می‌کند و به تعبیر ساده تر مشکل دارد با او تمرین کنید، به‌عنوان مثال در خانه و یا مسیر خانه تا پارک جملاتی که او برای شرکت کردن در یک فعالیت گروهی و یا یک بازی نیاز دارد را با او تمرین کنید.

پدر و مادر عزیز ممکن است در حال حاضر فرزند شما دوستان چندانی نداشته باشد، اما این امر نباید همیشگی باشد. روزهای بلند تابستان فرصت بی نظیری است برای تقویت مهارت‌های اجتماعی فرزندانتان. از آن استفاده کنید چراکه یادمان باشد مدرسه خانه دوم فرزندان ماست و دانش آموزان مصداق نمونه کوچکی از یک جامعه می باشند.

منبع : دانش نامه روان شناسی و علوم تربیتی

مرکز یادگیری سایت تبیان